PUBLICYSTYKA / WYBIERZ: / ARTYKUŁY 2016 ROKU
Stypendia sportowe
Dodano: 2016-02-05 | 12:21:43
Jeśli sportowiec zdobędzie tytuł mistrzowski w Polsce, Mistrza Europy, czy Mistrzostwo Świata, nieważne w jakim sporcie (...) należy mu się stypendium sportowe.
15. lat TWIST SERVICE Portal Taneczny
(2001 - 2016)
(2001 - 2016)
Finansowanie sportu, a sportów nieolimpijskich w szczególności, jest nie lada wyzwaniem dla samego sportowca, jego rodziny i organizacji zrzeszających sportowców danej dyscypliny. Nie znaczy to, że nie ma żadnych możliwości uzyskania "wsparcia", chociażby, ze strony państwa i samorządów terytorialnych. Jednak bardzo często "zdobycie" tego wsparcia, stypendium czy nagrody, dla wyróżniających się sportowców jest przysłowiową drogą przez mękę.
W art. 2 ustawy o sporcie zapisane jest, że jeśli sportowiec zdobędzie tytuł mistrzowski w Polsce, mistrza Europy, czy mistrzostwo świata, nieważne w jakim sporcie i nieważne, czy jest to sport zorganizowany i nie jest również ważne na jakim poziomie rywalizacji startował, od samorządu - jeśli ten powołał uchwałę o stypendiach, nagrodach i wyróżnieniach - należy się stypendium sportowe.
Należy się, bo w upoważnieniu do powoływania tego rodzaju uchwał, w art. 31 ustawy o sporcie, zawarte są dwie niezależne od siebie delegacje, normy ustawowe, według których samorząd powinien przyznać stypendia i nagrody za:
Pomoc stypendialna, należy się wszystkim sportowcom, bez wyjątków, bo przecież zadania własne samorządów określone są w ustawach samorządowych całościowo, a nie tylko dla sportów olimpijskich, nie tylko dla systemu sportu młodzieżowego, nie tylko dla tych z zaświadczeniami ze związków sportowych, czy dla określonych wiekowo - należą się wszystkim, którzy osiągnęli określone wyniki sportowe.
Jeden z członków Federacji Tańca Sportowego, przedstawił Zarządowi Federacji Tańca Sportowego - cytowane wyżej - swoje doświadczenia i trudności w uzyskaniu stypendium ze środków samorządu dla sportowca tancerza i w trosce o wszystkich sportowców tancerzy, zwrócił się z apelem do Zarządu Federacji Tańca Sportowego: "o zadbanie o interesy sportowców tancerzy, należących do Federacji Tańca Sportowego, którzy takiej opieki Federacji wymagają i potrzebują." - Z Zarządu FTS-u otrzymał odpowiedź, którą w całości publikujemy:
W odpowiedzi na Pana prośbę, skierowaną do Zarządu Federacji Tańca Sportowego, uprzejmie informuję, że szczegółowo zapoznałem się z treścią wystąpienia i, co do zasady, podzielam uwagi i refleksje w nim zawarte. Federacja Tańca Sportowego jest żywotnie zainteresowana rozwojem i wzmocnieniem pozycji sportu tanecznego w Polsce i od dłuższego czasu podejmuje działania, których zwieńczeniem ma być utworzenie nowego polskiego związku sportowego w oparciu o członkostwo w międzynarodowych strukturach sportowych stowarzyszonych w MKOl.
Federacja Tańca Sportowego nie jest polskim związkiem sportowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r, o sporcie, niemniej jej aktywność sportowa i organizacyjna jest dostrzegana przez Ministra Sportu i Turystyki. Jesteśmy partnerem Ministerstwa Sportu i Turystyki i uzyskujemy coraz to nowe możliwości oddziaływania w sferze organizacyjnej i finansowej, czego przykładem jest choćby otrzymanie wsparcia w zakresie uczestnictwa w World Games we Wrocławiu w 2017 r.
W ocenie Federacji Tańca Sportowego zasygnalizowany przez Pana problem, dotyczący praktycznego stosowania przepisów ustawy o sporcie przez jednostki samorządu terytorialnego (ale nie tylko) dotyka nie tylko organizacje sportowe, takie jak Federacja Tańca Sportowego, która nie jest polskim związkiem sportowym, ale w szczególności zawodników i inne osoby działające na rzecz określonego sportu i uzyskujące wybitne niekiedy sukcesy we współzawodnictwie krajowym i międzynarodowym.
Według wiedzy Federacji Tańca Sportowego, wskazany przez Pana temat niewłaściwego wdrażania i stosowania przepisów ustawy o sporcie, w zakresie ustanawiania i przyznawania stypendiów sportowych, ma szeroki charakter i dotyczy wielu jednostek samorządu terytorialnego. Zauważalne są liczne interwencje organów nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, w których wojewodowie niejednokrotnie podważają legalność regulacji uchwalanych przez samorządy. W szczególności znamienne jest ustalanie przez samorządy takich warunków otrzymywania stypendiów sportowych, które są niejednokrotnie dyskryminujące dla zawodników i nie mają oparcia w istniejącej podstawie prawnej.
Powyższe sprawy są niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygnięcia przez sądy administracyjne. I tak np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Krakowie z 2015-06-11, III SA/Kr 245/15 stwierdzono, że przepis art. 31 ust. 3 w zestawieniu z ust. 1 i 2 określa granice upoważnienia rady gminy do uchwalania aktów prawa miejscowego ustalających zasady przyznawania stypendiów sportowych i nagród. Ustawodawca przewidział mianowicie kompetencję dla rady gminy do ustalania szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość okresowych stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla danej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy. Akty prawa miejscowego w rozumieniu art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji, są aktami wykonawczymi do ustawy, na podstawie której zostały wydane i nie mogą wykraczać poza zakres zawartego w tej ustawie upoważnienia ustawowego. Przyznana organom jednostek samorządu terytorialnego samodzielność prawotwórcza nie oznacza ich autonomii. Przy ustalaniu zasad przyznawania stypendiów sportowych i nagród rada powinna zatem respektować ogólne zasady płynące z ustawy o sporcie. A zatem, zgodnie z przytoczonym powyżej przepisem art. 31 ust. 3 ustawy, rada gminy może regulować szczegółowe zasady przyznawania stypendiów i nagród kierując się wyłącznie przesłankami wskazanymi w tym przepisie, tj. znaczeniem danego sportu dla danej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągniętym wynikiem sportowym. Niedopuszczalne jest wyjście poza te przesłanki ustawowe.
Sąd w swoim orzeczeniu stwierdził, że rada wprowadziła niedopuszczalne ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do otrzymywania stypendiów sportowych poprzez dodatkowe kryteria nieprzewidziane ustawą. Wprowadzono mianowicie ograniczenie kręgu uprawnionych do stypendiów jedynie do zawodników będących członkami klubów sportowych mających siedzibę w mieście oraz określono górną granicę wieku zawodników (23 lata z wyjątkami). Taka regulacja, biorąc pod uwagę podustawowy i wykonawczy charakter aktów prawa miejscowego, jest istotnym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stanowi ona bowiem naruszenie delegacji ustawowej, a także konstytucyjnej zasady równości wobec prawa.
Analogicznie sądy uznają, że przepis (uchwalony przez radę) uzależniający możliwość przyznania stypendium od posiadania dokumentu uprawniającego do udziału we współzawodnictwie sportowym, pozbawia prawa do stypendiów sportowych osoby takim dokumentem niedysponujące, nawet jeśli uprawiają tę samą dyscyplinę sportu i osiągnęły takie same wyniki sportowe jak osoby zrzeszone w klubie.
Ustawa o sporcie nie upoważnia bowiem jednostek samorządu terytorialnego do samodzielnego określenia kręgu podmiotów uprawnionych do stypendiów sportowych, w szczególności, zaś do jego nieuzasadnionego ograniczenia, lecz jedynie do określenia warunków przyznania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów sportowych osobom wskazanym w ustawie. Ograniczenie kręgu uprawnionych do stypendiów do zawodników reprezentujących określone kluby sportowe nie mieści się w upoważnieniu do określenia warunków przyznawania stypendiów (tak w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Lublinie z 2015-04-30, II SA/Lu 664/14).
Nieuprawnione dyskryminowanie zawodników dotyczy jednak nie tylko sytuacji bycia członkiem klubu sportowego, lecz w dużej mierze dotyczy sytuacji, w której zawodnicy uczestniczą w rywalizacji sportowej poza strukturami polskiego związku sportowego. Ma to miejsce choćby w przypadku zawodników rywalizujących w ramach współzawodnictwa organizowanego przez FTS w ramach np. zawodów rangi międzynarodowej.
Federacja Tańca Sportowego ma obecnie niewielkie możliwości oddziaływania prewencyjnego na tego typu sytuacje. Problem prawdopodobnie nie dotyczy wyłącznie celowej dyskryminacji osób/zawodników, nie będących w strukturach polskiego związku sportowego lecz nieprawidłowej realizacji delegacji ustawowej, zawartej w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie. Mamy jednocześnie świadomość, że organy nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego realizują swoje uprawnienia i częstokroć stwierdzają nieważność uchwał rad gmin w sprawie zasad przyznawania stypendiów za osiągnięcia sportowe w całości lub w części, które naruszają zasady wynikające z upoważnienia ustawowego.
Federacja nie jest w stanie na bieżąco monitorować procesu stanowienia prawa lokalnego przez jednostki samorządu terytorialnego, niemniej jest skłonna interweniować w sytuacjach, w których dochodzi do nieuprawnionego i sprzecznego z prawem deprecjonowania sportu tanecznego i zawodników uprawiających ten sport. Z merytorycznego punktu widzenia trudno jest jednocześnie oczekiwać, że jednostki samorządu terytorialnego będą uznawać sport taneczny za mający istotne znaczenie dla danej gminy. Powyższe może mieć miejsce w wtedy, gdy wpływ na to mogą mieć osiągnięcia sportowe uzyskiwane w tym sporcie przez mieszkańców danej gminy.
Dziękując za zainteresowaniem tym tematem informuję, że Federacja Tańca Sportowego będzie przyglądać się dalszemu funkcjonowania tych przepisów i będzie podejmować próby oddziaływania w przypadkach naruszania interesu sportu tanecznego. Należy przy tym zwrócić uwagę, że Federacja nie ma takich instrumentów organizacyjnych, ani finansowych, by móc skutecznie działać w skali ogólnokrajowej. Działalność Federacji może być organizowana na zasadach ogólnego wsparcia swoich członków oraz osób uczestniczących lub prowadzących współzawodnictwo w ramach FTS. Z cała pewnością Pana apel zostanie potraktowany poważnie i będzie stanowić punkt wyjścia do dalszych działań na rzecz wzmocnienia pozycji sportu tanecznego i ochrony interesów osób uprawiających ten sport.
Prezes Federacji Tańca Sportowego
Antoni Czyżyk
W art. 2 ustawy o sporcie zapisane jest, że jeśli sportowiec zdobędzie tytuł mistrzowski w Polsce, mistrza Europy, czy mistrzostwo świata, nieważne w jakim sporcie i nieważne, czy jest to sport zorganizowany i nie jest również ważne na jakim poziomie rywalizacji startował, od samorządu - jeśli ten powołał uchwałę o stypendiach, nagrodach i wyróżnieniach - należy się stypendium sportowe.
Należy się, bo w upoważnieniu do powoływania tego rodzaju uchwał, w art. 31 ustawy o sporcie, zawarte są dwie niezależne od siebie delegacje, normy ustawowe, według których samorząd powinien przyznać stypendia i nagrody za:
- osiągnięty wynik sportowy,
- znacznie danego sportu dla jednostki samorządu terytorialnego.
- przynależność do odpowiedniego polskiego związku sportowego,
- konieczność załączania do wniosku zaświadczenia z odpowiedniego polskiego związku sportowego,
- wyznaczanie widełek wiekowych do możliwości otrzymania stypendium,
- wyznaczanie przez radę, sejmik, w uchwale warunku opiniowania wniosków przez specjalnie do tego powołaną komisję,
- konieczność załączania do wniosku licencji sportowej związku sportowego,
- i inne niezgodne z ustawą (prawem) warunki, które korygują, zmieniają, zawężają, dwie wspomniane wyżej delegacje, normy ustawowe,
Pomoc stypendialna, należy się wszystkim sportowcom, bez wyjątków, bo przecież zadania własne samorządów określone są w ustawach samorządowych całościowo, a nie tylko dla sportów olimpijskich, nie tylko dla systemu sportu młodzieżowego, nie tylko dla tych z zaświadczeniami ze związków sportowych, czy dla określonych wiekowo - należą się wszystkim, którzy osiągnęli określone wyniki sportowe.
Jeden z członków Federacji Tańca Sportowego, przedstawił Zarządowi Federacji Tańca Sportowego - cytowane wyżej - swoje doświadczenia i trudności w uzyskaniu stypendium ze środków samorządu dla sportowca tancerza i w trosce o wszystkich sportowców tancerzy, zwrócił się z apelem do Zarządu Federacji Tańca Sportowego: "o zadbanie o interesy sportowców tancerzy, należących do Federacji Tańca Sportowego, którzy takiej opieki Federacji wymagają i potrzebują." - Z Zarządu FTS-u otrzymał odpowiedź, którą w całości publikujemy:
W odpowiedzi na Pana prośbę, skierowaną do Zarządu Federacji Tańca Sportowego, uprzejmie informuję, że szczegółowo zapoznałem się z treścią wystąpienia i, co do zasady, podzielam uwagi i refleksje w nim zawarte. Federacja Tańca Sportowego jest żywotnie zainteresowana rozwojem i wzmocnieniem pozycji sportu tanecznego w Polsce i od dłuższego czasu podejmuje działania, których zwieńczeniem ma być utworzenie nowego polskiego związku sportowego w oparciu o członkostwo w międzynarodowych strukturach sportowych stowarzyszonych w MKOl.
Federacja Tańca Sportowego nie jest polskim związkiem sportowym w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r, o sporcie, niemniej jej aktywność sportowa i organizacyjna jest dostrzegana przez Ministra Sportu i Turystyki. Jesteśmy partnerem Ministerstwa Sportu i Turystyki i uzyskujemy coraz to nowe możliwości oddziaływania w sferze organizacyjnej i finansowej, czego przykładem jest choćby otrzymanie wsparcia w zakresie uczestnictwa w World Games we Wrocławiu w 2017 r.
W ocenie Federacji Tańca Sportowego zasygnalizowany przez Pana problem, dotyczący praktycznego stosowania przepisów ustawy o sporcie przez jednostki samorządu terytorialnego (ale nie tylko) dotyka nie tylko organizacje sportowe, takie jak Federacja Tańca Sportowego, która nie jest polskim związkiem sportowym, ale w szczególności zawodników i inne osoby działające na rzecz określonego sportu i uzyskujące wybitne niekiedy sukcesy we współzawodnictwie krajowym i międzynarodowym.
Według wiedzy Federacji Tańca Sportowego, wskazany przez Pana temat niewłaściwego wdrażania i stosowania przepisów ustawy o sporcie, w zakresie ustanawiania i przyznawania stypendiów sportowych, ma szeroki charakter i dotyczy wielu jednostek samorządu terytorialnego. Zauważalne są liczne interwencje organów nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, w których wojewodowie niejednokrotnie podważają legalność regulacji uchwalanych przez samorządy. W szczególności znamienne jest ustalanie przez samorządy takich warunków otrzymywania stypendiów sportowych, które są niejednokrotnie dyskryminujące dla zawodników i nie mają oparcia w istniejącej podstawie prawnej.
Powyższe sprawy są niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygnięcia przez sądy administracyjne. I tak np. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Krakowie z 2015-06-11, III SA/Kr 245/15 stwierdzono, że przepis art. 31 ust. 3 w zestawieniu z ust. 1 i 2 określa granice upoważnienia rady gminy do uchwalania aktów prawa miejscowego ustalających zasady przyznawania stypendiów sportowych i nagród. Ustawodawca przewidział mianowicie kompetencję dla rady gminy do ustalania szczegółowych zasad, trybu przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość okresowych stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla danej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy. Akty prawa miejscowego w rozumieniu art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji, są aktami wykonawczymi do ustawy, na podstawie której zostały wydane i nie mogą wykraczać poza zakres zawartego w tej ustawie upoważnienia ustawowego. Przyznana organom jednostek samorządu terytorialnego samodzielność prawotwórcza nie oznacza ich autonomii. Przy ustalaniu zasad przyznawania stypendiów sportowych i nagród rada powinna zatem respektować ogólne zasady płynące z ustawy o sporcie. A zatem, zgodnie z przytoczonym powyżej przepisem art. 31 ust. 3 ustawy, rada gminy może regulować szczegółowe zasady przyznawania stypendiów i nagród kierując się wyłącznie przesłankami wskazanymi w tym przepisie, tj. znaczeniem danego sportu dla danej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągniętym wynikiem sportowym. Niedopuszczalne jest wyjście poza te przesłanki ustawowe.
Sąd w swoim orzeczeniu stwierdził, że rada wprowadziła niedopuszczalne ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do otrzymywania stypendiów sportowych poprzez dodatkowe kryteria nieprzewidziane ustawą. Wprowadzono mianowicie ograniczenie kręgu uprawnionych do stypendiów jedynie do zawodników będących członkami klubów sportowych mających siedzibę w mieście oraz określono górną granicę wieku zawodników (23 lata z wyjątkami). Taka regulacja, biorąc pod uwagę podustawowy i wykonawczy charakter aktów prawa miejscowego, jest istotnym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Stanowi ona bowiem naruszenie delegacji ustawowej, a także konstytucyjnej zasady równości wobec prawa.
Analogicznie sądy uznają, że przepis (uchwalony przez radę) uzależniający możliwość przyznania stypendium od posiadania dokumentu uprawniającego do udziału we współzawodnictwie sportowym, pozbawia prawa do stypendiów sportowych osoby takim dokumentem niedysponujące, nawet jeśli uprawiają tę samą dyscyplinę sportu i osiągnęły takie same wyniki sportowe jak osoby zrzeszone w klubie.
Ustawa o sporcie nie upoważnia bowiem jednostek samorządu terytorialnego do samodzielnego określenia kręgu podmiotów uprawnionych do stypendiów sportowych, w szczególności, zaś do jego nieuzasadnionego ograniczenia, lecz jedynie do określenia warunków przyznania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów sportowych osobom wskazanym w ustawie. Ograniczenie kręgu uprawnionych do stypendiów do zawodników reprezentujących określone kluby sportowe nie mieści się w upoważnieniu do określenia warunków przyznawania stypendiów (tak w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Lublinie z 2015-04-30, II SA/Lu 664/14).
Nieuprawnione dyskryminowanie zawodników dotyczy jednak nie tylko sytuacji bycia członkiem klubu sportowego, lecz w dużej mierze dotyczy sytuacji, w której zawodnicy uczestniczą w rywalizacji sportowej poza strukturami polskiego związku sportowego. Ma to miejsce choćby w przypadku zawodników rywalizujących w ramach współzawodnictwa organizowanego przez FTS w ramach np. zawodów rangi międzynarodowej.
Federacja Tańca Sportowego ma obecnie niewielkie możliwości oddziaływania prewencyjnego na tego typu sytuacje. Problem prawdopodobnie nie dotyczy wyłącznie celowej dyskryminacji osób/zawodników, nie będących w strukturach polskiego związku sportowego lecz nieprawidłowej realizacji delegacji ustawowej, zawartej w art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie. Mamy jednocześnie świadomość, że organy nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego realizują swoje uprawnienia i częstokroć stwierdzają nieważność uchwał rad gmin w sprawie zasad przyznawania stypendiów za osiągnięcia sportowe w całości lub w części, które naruszają zasady wynikające z upoważnienia ustawowego.
Federacja nie jest w stanie na bieżąco monitorować procesu stanowienia prawa lokalnego przez jednostki samorządu terytorialnego, niemniej jest skłonna interweniować w sytuacjach, w których dochodzi do nieuprawnionego i sprzecznego z prawem deprecjonowania sportu tanecznego i zawodników uprawiających ten sport. Z merytorycznego punktu widzenia trudno jest jednocześnie oczekiwać, że jednostki samorządu terytorialnego będą uznawać sport taneczny za mający istotne znaczenie dla danej gminy. Powyższe może mieć miejsce w wtedy, gdy wpływ na to mogą mieć osiągnięcia sportowe uzyskiwane w tym sporcie przez mieszkańców danej gminy.
Dziękując za zainteresowaniem tym tematem informuję, że Federacja Tańca Sportowego będzie przyglądać się dalszemu funkcjonowania tych przepisów i będzie podejmować próby oddziaływania w przypadkach naruszania interesu sportu tanecznego. Należy przy tym zwrócić uwagę, że Federacja nie ma takich instrumentów organizacyjnych, ani finansowych, by móc skutecznie działać w skali ogólnokrajowej. Działalność Federacji może być organizowana na zasadach ogólnego wsparcia swoich członków oraz osób uczestniczących lub prowadzących współzawodnictwo w ramach FTS. Z cała pewnością Pana apel zostanie potraktowany poważnie i będzie stanowić punkt wyjścia do dalszych działań na rzecz wzmocnienia pozycji sportu tanecznego i ochrony interesów osób uprawiających ten sport.
Prezes Federacji Tańca Sportowego
Antoni Czyżyk
Dziś jest
22 grudnia 2024
